Statystyki pokazują, że ponad 30% społeczeństwa cierpi na bezsenność. U wielu osób z tej grupy objawy bezsenności są na tyle poważne, że wymagają specjalistycznego leczenia. Bezsenność jest zaburzeniem jakości i ilości snu, a przyczyną jej może być stres, nerwowość, bezdech senny lub poszczególne jednostki chorobowe. Zaburzenia snu najczęściej dotyczą jego jakości – uczucie zmęczenia nawet po długim śnie, częste przebudzanie się w nocy, problemy zdrowotne wpływające na jakość snu. Do problemów zdrowotnych zaliczyć można przewlekły ból, skurcze kończyn, problemy z oddechem, zaś nieustannie wysoki poziom napięcia psychicznego obciąża cały organizm.
Wiele osób cierpiących na bezsenność nie zdaje sobie sprawy z powagi tego stanu rzeczy. Dorosły człowiek powinien przesypiać średnio 8 godzin na dobę. Niestety z powodu nadmiaru obowiązków, ciężkiej pracy oraz stresującego trybu życia ilość snu i jego jakość nie jest wystarczająca. W rezultacie często chodzimy zmęczeni, zdenerwowani i zestresowani. Osobom, u których problemy ze snem są długotrwałe i zaczynają mieć bezpośredni wpływ na jakość ich życia polecane jest skontaktować się z lekarzem w celu dobrania odpowiedniej terapii. Zapominają, jak ważny jest prawidłowy odpoczynek, nie zdając sobie sprawy, że bezsenność można i trzeba wyleczyć, a leczenie bezdechu sennego wcale nie musi odbyć się metodą operacyjną.
Tymczasem pomocny może się okazać częściowo refundowany aparat CPAP, utrzymujący odpowiednie ciśnienie w drogach oddechowych, co znacząco poprawia komfort życia pacjentów.
Definicja bezsenności.
Bezsenność, inaczej agrypnia jest zakłóceniem stanu zdrowia u człowieka, objawiającym się niewystarczająca długością snu lub/i jego niezadowalającą jakością. Co ciekawe bezsenność może tworzyć odrębną jednostkę chorobową lub być tylko objawem innej choroby lub stylu życia. Bezsenność częściej dotyka kobiet niż mężczyzn.
Najczęstszymi przyczynami zaburzeń snu a tym samym najrzadziej łączonymi ze snem są:
- Złe nawyki żywieniowe – zbyt tłuste jedzenie, nieregularne posiłki, objadane się do późnych godzin wieczornych ma ogromny wpływ na jakość snu. Przewód pokarmowy potrzebuje ogromnej ilości energii, by strawić ciężkie i tłuste jedzenie, a tym samym zamiast odpoczywać ciężko pracuje, co oczywiście niekorzystnie wpływa na jego funkcjonowanie i w konsekwencji zaburza sen.
- Siedzący tryb życia, brak ruchu – siedzący tryb życia, praca biurowa i brak ruchu ma ogromny wpływ na jakość snu. Aktywność fizyczna, spacery, ćwiczenia fizyczne mają bardzo pozytywny wpływ na nasze zdrowie, dotleniają całe ciało, pobudzają metabolizm i poprawiają jakość snu. Ponadto poprawiają rozrzedzenie krwi, zapobiegając tym samym niebezpiecznym zakrzepom i zatorom.
- Stresujący tryb życia – ciągły stres, zdenerwowanie, życie na wysokich obrotach, presja ze strony rodziny i otoczenia to nie tylko towarzysze sukcesu, lecz też przyczyny problemów ze zdrowiem, skutkujące chorobami somatycznymi oraz psychicznymi, takimi jak nerwica czy też depresja. Utrzymujący się wysoki poziom napięcia psychicznego negatywnie wpływa na każdy aspekt życia, także na sen i relaksację.
- Niekomfortowe warunki do snu – duży hałas, za niska lub za wysoka temperatura w sypialni, niewygodne łóżko, to wszystko ma bezpośredni wpływ na jakość snu. Warto zadbać o dobrej jakości materac oraz o odpowiednią temperaturę otoczenia w sypialni. Wskazane jest wieczorne wietrzenie pomieszczenia, w którym śpimy i odpoczywamy.
Bezdech senny – jeden z powodów bezsenności.
Jednostka chorobowa objawiająca się cyklicznym przerywaniem oddechu trwającym co najmniej 10 s, co w konsekwencji prowadzi do niedotlenienia organizmu. Bezdech sennych jest ściśle związany z chrapaniem, dlatego tak ważne jest niebagatelizowanie chrapania. Cykliczne przerywanie oddechu w bezdechach sennych może w ciągu nocy wystąpić nawet do kilkudziesięciu razy. Jest to niezwykle niebezpieczna jednostka chorobowa. Konsekwencją jest oczywiście niedotlenienie organizmu, a to z kolei prowadzi do przeróżnych skutków uczonych w tym do: osłabienia organizmu, zaburzenie ostrości widzenia, zawrotów głowy, bóle głowy i mięśni, a także gorączka lub suchy kaszel. Z czasem przewlekłe chrapanie może bezpośrednio zagrażać życiu, prowadząc do cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej i zawału serca.
Więcej o bezsenności można przeczytać na https://sklepvitalaire.pl/
Rodzaje bezdechu sennego.
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje bezdechu sennego.
Obturacyjny bezdech senny (OBS), związany ze spadkiem napięcia mięśni i wzrostem ciśnienia w drogach oddechowych, co skutkuje całkowitym zamknięciem światła gardła w czasie snu. Zapadanie gardła sprawia, że przepływ powietrza zostaje zablokowany, zaś tlen nie dociera do komórek w wystarczającej ilości, pobudzając pracę mięśni oddechowych, co powoduje nagłe wybudzenie ze snu. Z powodu licznych wybudzeń i problemów z relaksacją oraz zaśnięciem spada czas odpoczynku organizmu, co obniża komfort życia, prowadząc do szeregu powikłań chorobowych.
Centralny bezdech senny, najczęściej występujący jako powikłanie po udarze, w konsekwencji czego następuje uszkodzenie struktur mózgu odpowiadających za sterowanie oddechem.
Czynniki zwiększonego ryzyka występowania bezdechu sennego.
Wśród czynników zwiększonego ryzyka występowania bezdechu wymienić można:
- otyłość i dużą nadwagę;
- wiek (mężczyźni powyżej 40 roku życia i kobiety powyżej 50 roku życia);
- szeroki obwód szyi (powyżej 43 cm u mężczyzn i powyżej 40 cm u kobiet);
- wady budowy anatomicznej górnych dróg oddechowych (np. przerost migdałków podniebnych, skrzywiona przegroda nosowa);
- używki, zwłaszcza spożywanie alkoholu oraz palenie tytoniu;
- zażywanie leków uspokajających i nasennych;
- niedoczynność tarczycy, wady i choroby tarczycy, prowadzące do jej znacznego powiększenia;
- tymczasowe schorzenia organizmu, przebiegające z niedrożnością nosa (katar, grypa, przeziębienie, alergia);
Objawy bezdechu sennego.
Pierwszym i najlepiej zauważalnym objawem bezdechu sennego jest oczywiście niesławne chrapanie. Należy ono do zjawisk zbyt często bagatelizowanych, uważanych za nieprzyjemne i nieuprzejme, lekceważonych z uśmieszkiem politowania. Tymczasem powtarzające się, uporczywe i głośne chrapanie powinno kojarzyć się z niebezpiecznym bezdechem sennym i musi być zdiagnozowane. Co ciekawe, poprzez wsłuchanie się w odgłosy, wydawane w czasie snu przez chrapiącą osobę można mniej więcej określić ilość epizodów braku oddechu w ciągu nocy, bowiem ich występowanie skorelowane jest z przerwami w chrapaniu, zaś bardzo głośne, burzliwe dźwięki pojawiają się po przywróceniu prawidłowej wentylacji i przebudzeniu. Im więcej przerw zaobserwujemy, tym z gorszą postacią bezdechu mamy do czynienia.
Poza chrapaniem nocnymi objawami bezdechu są:
- zwiększona aktywność ruchowa ciała w czasie snu
- nadmierna nocna potliwość
- nocne duszności i uczucie dławienia się, często prowadzące do przedwczesnych wybudzeń
- kołatanie serca, uczucie nierównego bicia i dodatkowych uderzeń
- częste oddawanie moczu w nocy
- zgaga, refluks, nadkwasota
- napady nagłego lęku, paniki przed snem;
Ponadto, wymieniane są także objawy dzienne, nieskojarzone w pierwszej chwili z bezdechem.
Wśród nich znajdują się:
- nadmierna senność, zmęczenie, skłonność do drzemek w ciągu dnia;
- osłabienie, poranne bóle głowy;
- zaburzenia pamięci, koncentracji, zdolności poznawczych;
- zmniejszenie libido, zaburzenia erekcji i orgazmu, problemy emocjonalne, obniżenie nastroju;
Jak w przypadku każdej choroby, podstawowym kryterium kontroli postępów zarówno zaburzenia, jak i leczenia, jest uważna obserwacja występowania objawów.
Jak poprawić komfort życia pacjentów – diagnostyka bezdechu sennego.
Jak w przypadku każdej choroby, tak i przy bezdechu sennym pierwszym krokiem do poprawy jest odpowiednia diagnostyka, która pozwoli wykluczyć inne zaburzenia snu oraz schorzenia ogólnoustrojowe.
W celu postawienia diagnozy należy najpierw udać się do lekarza pierwszego kontaktu, lekarza rodzinnego lub podstawowego internisty. On po przeprowadzeniu wywiadu i ogólnym przebadaniu pacjenta wystawi skierowanie do lekarza specjalisty. Niestety, NFZ nie jest w tej kwestii do końca dokładny i decyzja dotycząca wyboru specjalizacji, najodpowiedniejszej dla pacjenta leży w gestii przychodni podstawowej opieki zdrowotnej.
Najczęściej będzie to otolaryngolog, specjalista zajmujący się chorobami uszu, nosa i gardła. Czasami może to być pulmonolog, którego dziedziną są choroby płuc i układu oddechowego, rzadziej neurolog, leczący ośrodkowy układ nerwowy. Wydaje się, że czynnikiem decydującym w tym zakresie powinna być przyczyna bezdechu i wszelkie zaburzenia towarzyszące.
Ze względów obiektywnych jednostką odpowiednią do leczenia bezdechu jest poradnia medycyny snu, jednak dostęp do tego typu placówek w Polsce jest bardzo ograniczony.
Do diagnostyki OBS wykorzystuje się zwykle dwa badania, na które skierować może lekarz specjalista.
Polisomnografia.
Badanie przeprowadza się podczas nie wywołanego w sposób sztuczny snu, najczęściej w warunkach szpitalnych. dzięki umieszczonym na ciele pacjenta czujnikom i elektrodom możliwe jest monitorowanie intensywności chrapania, nasycenia krwi tlenem, aktywności elektrycznej mózgu, a także dokładne przeliczenie epizodów zatrzymania oddechu wraz z czasem ich trwania. Polisomnografia łączy w sobie kilka badań (takich jak , które dzięki nowoczesnej technice można połączyć w jedno i odciążyć nie tylko personel medyczny, ale też pacjenta.
Poligrafia.
Badanie to, ponownie przeprowadzane w czasie snu pacjenta, przypomina ograniczoną wersję polisomnografii. Jest mniej zaawansowane, ale mierzy inne, bardzo ważne w diagnozie czynniki. Przy pomocy specjalnych elektrod rejestrowane są ruchy klatki piersiowej, przepływ powietrza przez drogi oddechowe i saturację. Możliwe jest także wykonanie krótkiego EEG, w celu sprawdzenia fazy snu. Do wykonania podstawowej poligrafii wykorzystuje się specjalny zakładany aparat, wielu pacjentów korzysta z niego, by zrobić badanie samodzielnie, w domu.
Metody leczenia bezdechu sennego.
Po postawieniu diagnozy lekarz dobiera odpowiednią terapię, w zależności od rodzaju i przyczyny bezdechu. Pomimo przekonania, że najlepszą opcją jest operacja, metoda ta działa tylko w niewielkim stopniu i jedynie u osób, u których występuje nieprawidłowa budowa górnych dróg oddechowych, zwykle gardła i nosa. Współcześnie zabieg operacyjny traktuje się raczej jako przygotowanie do właściwej terapii i jej ułatwienie.
Aparat CPAP i jego działanie.
Najskuteczniejszą, dostępną terapią bezdechów sennych jest metoda polegająca na wytwarzaniu stałego, dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych, przywracającego ich pneumatyczne usztywnienie, pozwalającego nie dopuścić do zatrzymania oddechu, kontrolując jego rytm i tym samym dbać o właściwe dotlenienie komórek.
W tym celu wykorzystuje się urządzenia, stworzone do pracy metodą wspomagania oddychania, zwaną stałym dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych (ang. Continuous Positive Airway Pressure, skrót CPAP).
Sprzęt ten jest niezwykle prosty w działaniu i intuicyjny w obsłudze. Wystarczy postawić go przy łóżku, po czym podłączyć specjalny przewód powietrzny, na jego końcu umieszczając niewielką maskę lub delikatne rurki nosowe, w zależności od zaleceń lekarskich. Praca urządzenia polega na pompowaniu powietrza do płuc w czasie snu, dzięki czemu oddech jest regularny oraz głęboki.
Rodzaje aparatów CPAP.
Na rynku istnieje wiele rodzajów sprzętu CPAP. Najważniejsze jest dopasowanie urządzenia do potrzeb pacjenta, tak by umożliwić skuteczną terapię. Wyróżnia się następujące aparaty CPAP:
- aparat stałociśnieniowy CPAP – wykorzystywane do terapii w większości przypadków bezdechu sennego, podczas pracy przez cały czas pompują powietrze pod tym samym ciśnieniem, można je zaprogramować, często są wyposażone w specjalny program, zwiększający początkowe ciśnienie i ułatwiający zasypianie;
- aparat półautomatyczny – ulepszone aparaty, pracujące pod stałym ciśnieniem, jednak dokonujące niewielkich zmian w pomiarze potrzebnego ciśnienia, na postawie sprawdzonego algorytmu, analizującego cykl śpiącego;
- aparat automatyczny APAP – model używany w przypadkach, gdy niemożliwe jest określenie konkretnej wysokości ciśnienia, potrzebnej pacjentowi lub też do kontroli wyników leczenia i poprawy jego skuteczności, sprzęt ten w całości dostosowuje swoje działanie do potrzeb danej osoby;
- aparat BiPAP , BILEVEL, dwupoziomowy – produkt stosowany, gdy ze względu na specyfikę problemów oddechowych i chorób współistniejących chory wymaga indywidualnie dostosowanej terapii tlenowej, różnica pomiędzy ciśnieniem wdechu i wydechu ustawiana jest manualnie, zaś podczas zbyt długiego epizodu przerwy sam inicjuje kolejny oddech, by zminimalizować straty tlenowe;
Na rynku obecny jest także szeroki wybór akcesoriów do aparatu CPAP. Wliczają się w to zarówno przewody powietrzne, jak i różnorakie maski, filtry, a nawet system poduszek nosowych oraz podróżne etui. Dostępne są maski nosowe i ustno-nosowe, donosowe, podnosowe, a także hybrydowe i maski minimalnego kontaktu. Mnogość opcji gwarantuje zadowolenie i wysoki komfort użytkowania zarówno samej maski, jak i aparatu.
Większość aparatów CPAP wyposażonych jest dodatkowo w podgrzewane nawilżacze powietrza. Zapobiegają one skutecznie wysychanie błon śluzowych pacjenta podczas działania aparatu. Taki nawilżacz można także dokupić osobno.
Jak widać, technologia działa tutaj na korzyść pacjenta. Nowocześniejsze aparaty dopasowują same ciśnienie, odpowiednio je podnosząc lub obniżając w zależności od epizodów obturacyjnych. Dodatkową zaletą tego typu aparatów jest działanie na minimalnym ciśnieniu, podczas gdy bezdechy nie występują, a oddychanie jest prawidłowe. Automatycznie zwiększają ciśnienie podczas epizodów bezdechu.
Większość pomp powietrza CPAP rejestruje pracę układu oddechowego pacjenta. Dzięki takiemu rozwiązaniu, lekarz prowadzący może stwierdzić, czy terapia na podanych parametrach jest dla chorego wystarczająca, sprawdzić jak często pojawiają się bezdechy senne, a przede wszystkim dowiedzieć się, czy ta forma leczenia jest skuteczna w danym przypadku.
Światowym liderem oraz pionerem w dziedzinie leczenia zaburzeń snu jest Philips Respironics. Firma aktywnie angażuje się we wspieranie innowacyjnych metod działania w tym zakresie, produkując nowoczesne aparaty CPAP i inne narzędzia do walki z bezdechem.
Gdzie kupić aparat CPAP i czy możliwa jest jego refundacja?!
Aparaty CPAP ma w swojej ofercie każdy sklep medyczny, co daje nam łatwy dostęp do najlepszych metod leczenia zaburzeń oddychania. Wśród obecnych oraz potencjalnych użytkowników często pojawiają się pytania, ile taki aparat kosztuje, czy możliwe jest uzyskanie dofinansowania i gdzie znaleźć aparat w wystarczająco dobrej cenie. Na szczęście, pacjent nie jest już skazany na samotne błądzenie, z łatwością może posłużyć się internetem i narzędziami ukrytymi w każdej, także Twojej przeglądarce.
Pozwala to na szybkie dowiedzenie się, gdzie jest najbliższy sklep medyczny, lub też skorzystanie z ofert sklepów internetowych. Wiele z nich ma najniższe ceny, z jakimi można się spotkać, nabywając aparat CPAP. W tym samym miejscu kupimy też niezbędne akcesoria: maski, przewody, filtry, a także wybrany nawilżacz. Dzięki temu wzrośnie dopasowanie aparatu do indywidualnych potrzeb pacjenta, co przełoży się na lepsze rezultaty leczenia bezdechu sennego.
Sprawdź przystępne ceny na https://sklepvitalaire.pl/53-aparaty-cpap
Refundacja aparatu CPAP.
Aparat CPAP w terminologii Narodowego Funduszu Zdrowia widnieje jako “aparat z maską do leczenia obturacyjnego bezdechu sennego”. To produkt częściowo refundowany, co ma swoje dobre i złe strony. Choć nie uzyskamy całkowitego zwrotu kosztów aparatu, to bez względu na jego rodzaj, NFZ refunduje 90 % ceny limitu, co daje kwotę 1890 zł, lub też 2100 zł dla pacjentów z grup uprzywilejowanych (takich jak dzieci czy inwalidzi wojenni). Dzięki temu cena aparatu znacznie się obniża, a my możemy zakupić go bez lęku o nasze dochody.
Gdyby jednak potrzeby nam byłby droższy model aparatu lub też z jakiś powodów nie moglibyśmy pozwolić sobie na sobie na nasz własny aparat z pomocą przyjdzie nam wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego. Tam za niewielką opłatą zdobędziemy potrzebny nam egzemplarz. Zdaje się jednak, że mimo wszystko dofinansowanie jest lepszym pomysłem.
Aby się o nie postarać wystarczy posiadać wystawione przez lekarza (otolaryngologa, pulmonologa, neurologa, internistę) zlecenie zaopatrzenia w aparat z maską, występujący pod kodem P.102. Otrzymać je można na stacjonarnej wizycie, ale także poprzez teleporadę lub poradę online, a uprawnienia do zakupu mogą zostać potwierdzone elektronicznie. Dotyczy to rzecz jasna przypadków, gdy pacjent jest ubezpieczony. Po otrzymaniu zlecenia wystarczy wybrać sklep medyczny, podać mu numer zlecenia i po odpowiedniej dopłacie odebrać aparat. Zlecenie ważne jest przez rok od wystawienia.
Bezsenność dotyka coraz to większą ilość osób w naszym społeczeństwie. Najważniejsza jest odpowiednio szybka reakcja i podjęcie prawidłowego leczenia, bo bezsenność nieleczona może prowadzić do wielu jednostek chorobowych, np.: depresji.
Szczególną uwagę należy zwrócić na osoby w naszym otoczeniu, które mają problem z chrapaniem. To te osoby są najczęściej cierpią na bezdech senny. W czasie snu pacjent taki może nie oddychać nawet przez 6 minut. W tym czasie następuje niezwykle duże niedotlenienie komórek organizmu. Dodatkowo warto zaznaczyć, że bezdech senny trwający zbyt długo może doprowadzić nawet do śmierci pacjenta lub nieodwracalnego niedotlenienia niektórych organów wewnętrznych. Szczególnie wrażliwy na tego typu incydenty jest mózg, który bez tlenu najszybciej obumiera.
Nowoczesna technologia sprawia jednak, że wiele ze schorzeń jest uleczalna, a i samo leczenie przebiega spokojnie i efektywnie. Już po pierwszym zastosowaniu przez pacjenta aparatów CPAP odczuwana jest ulga związana ze spokojnym przesypianiem nocy.
Sen jest jedną z ważniejszych potrzeb fizjologicznych naszego organizmu. Dzięki niemu wszystkie tkanki w organizmie mają możliwość regeneracji. Kościec i mięśnie odpoczywają po obciążeniach dostarczanych im w ciągu dnia. Serce zwalnia, zaś w mózgu dochodzi do intensywnych przetasowań informacji i wspomnień, czym narząd robi porządek, przygotowując się do kolejnego dnia. Dlatego tak ważne jest zapewnienie sobie i swoim bliskim odpowiednich warunków do snu, odpowiedniej ilości snu, a przede wszystkim zadbanie o jego jakość.
Wygodne łóżko z wyprofilowaną poduszką, odpowiednia dawka ruchu w ciągu dnia oraz redukcja stresujących sytuacji to przepis na spokojny i dobry sen.
